Braziel

De twee allergrootste muzikale sterren van Brazilië treden samen op in Amsterdam.

caetano e gil foto fernando youngfoto: Fernando Young

Caetano Veloso en Gilberto Gil geven op 25 juni een concert in het Concertgebouw in Amsterdam tijdens het jaarlijkse Festival Viva Brasil. De titel van het concert is:Twee Vrienden, een eeuw muziek.

Er zijn genoeg redenen om dit niet te willen missen. Caetano en Gil (zoals ze liefdevol door de Brazilianen worden genoemd) zijn allebei de 70ste gepasseerd, en hebben ieder meer dan 50 albums uitgebracht. Zij worden nog steeds internationaal maar vooral in hun eigen land, Brazilië, beschouwd als de twee allergrootste nog levende sterren die de Braziliaanse Volksmuziek heeft voortgebracht. In Brazilië genieten beide heren de status van half goden.

Caetano en Gil zijn afkomstig uit de deelstaat Bahia en kennen elkaar meer dan 50 jaar, Ze hebben ieder hun eigen stijl maar hun levens en carrières zijn altijd verbonden geweest. Gil werd eerder dan Caetano bekend. In de jaren 60 woonden beiden nog in Salvador, het startpunt van hun carrière. Vier decennia later zong Caetano over die tijd in een lied waarin hij zijn moeder laat vertellen : “Aquele preto que você gosta, está cantando na TV” , vertaling: “Die zwarte die jij leuk vindt zingt nu op televisie.”

Midden jaren 60 ruilden ze Salvador in Bahia om, voor Brazilië’s grootste stad São Paulo. Beiden kregen landelijke bekendheid met hun eerste LP’s. Daar werkten zij samen met andere opkomende artiesten en deden mee aan de toen ontzettend populaire muziek wedstrijden op televisie.

In deze periode ( 1967 om precies te zijn) veroorzaakten beide met de hulp van andere progressieve musici, een revolutie in de MPB (Braziliaanse volksmuziek) door elektrische instrumenten en elementen van rock-’n-roll toe te voegen aan de toen nog brave en vooral akoestische muziek. Hiervoor werden de heren zwaar bekritiseerd maar ze zetten een beweging op gang die een paar jaar later Tropicalismo werd genoemd. Deze beweging volgt het kernidee van Antropofagismo, de Braziliaanse modernistische kunstbeweging uit 1922 die pleit voor de verwerking van buitenlandse invloeden in de lokale kunst om een echte Braziliaanse cultuur te creëren.

Gilberto Gil zingt “Domingo no Parque” samen met “Os Mutantes” tijdens Record Muziek Festival van 1967.

Caetano Veloso zingt “Alegria, Alegria” waarin de elementen van Tropicalismo ook duidelijke te horen zijn.

Na deze optredens groeide het succes en de bekendheid van beiden in snel tempo. De inzending van Caetano voor hetzelfde festival een jaar later is “ Tropicalia” , het manifesto-lied van de Tropicalismo beweging met in de tekst de regel : “Eu organizo o movimento (ik organizeer de beweging)” . De Tropicalismo beweging heeft tot nu toe talloze fans en beïnvloedde het werk van latere artiesten o.a. Kurt Kobain en Beck .

Tropicália, van Caetano Veloso

Het jaar daarop, in 1969, begon de meest gewelddadige periode van de militaire dictatuur in Brazilië . De militaire junta vaardigde een decreet uit (het decreet AI-5,) om het democratisch gekozen Congres te verwijderen. Vanaf dat moment, namen de arrestaties en politieke vervolging van de tegenstanders van de regering toe. Caetano en Gil, beiden al getrouwd en met kinderen besloten het land te verlaten om niet gearresteerd te worden. De teksten van hun liederen waren en zijn nog steeds nogal politiek geladen. Met hun gezinnen, verhuisden ze dat jaar naar Londen, waar ze tot 1972, in ballingschap woonden Ook toen bleven ze actief met hun muziek en lanceerden ze beiden albums waarop ze voor het eerst in het Engels te horen zijn.

Caetano Veloso’s “ Nine out of Ten” , gecomponeerd in ballingschap in Londen

In de decennia die volgden, terug in eigen land, werden Caetano e Gil uitgeroepen tot de beste artiesten van het land en hun internationale bekendheid werd steeds groter, mede door regelmatige optredens op het internationale jazz festival van Montreux en in New York’s Madison Square Garden concert hall. Ze wisten telkens weer, album na album, hun werk verrassend en innovatief te houden. Gil nam versies in het Portugees van artiesten zoals Bob Marley en Stevie Wonder.op. Caetano neemt in 1984 de eerste rap in Portugees op.. Beging jaren 90 nam hij een eigenwijze versie van Jokerman van Bob Dylan op.

Gilberto Gil’s versie van Bob Marley’s “No woman no cry”

Caetano Veloso’s versie van Bob Dylan”s Jokerman 

1n 1993, 25 jaar nadat Caetano “Tropicália” gelanceerd had, besluiten de twee weer samen een album te maken : het memorabele Tropicália 2, waarop de samensmelting van hun muzikale genialiteit te bewonderen is. Dit prachtige album heeft twee swingende nieuwe versies van hun eerdere samenwerking “Cada macaco no seu galho” uit 1972 , en van Jimmy Hendrix’ hit “Wait until tomorrow”.

Maar vooral de laag-tempo rap “ Haiti” werd een instant hit. De prachtige tekst, die eerder wordt gesproken dan gezongen, is een schrijnende kritiek over het racisme en de sociale ongelijkheid in Brazilië . Het refrein is zowel eenvoudig als krachtig ; “ Haiti is niet hier, Haiti is hier”   De clip van Haiti werd mede opgenomen tijdens het Carnaval in Salvador, de hoofdstad van Bahia.

In de koloniale tijd was Salvador Brazilië’s eerste hoofdstad en de grootste doorvoerhaven voor de slavenhandel. Honderdduizenden Afrikaanse mannen en vrouwen werden daar naar toe vervoerd en verkocht om als slaven op de suikerriet plantages te werken. Tot de dag van vandaag is meer dan 80% van de bevolking van Salvador zwart en veelal arm.

Haiti, uit het album Tropicália 2 

Tien jaar later, in 2003, was het politieke landschap inmiddels behoorlijk veranderd. De voormalige metaalwerker, vakbondsleider en oprichter van de Partij van de Arbeid  Luís Inácio Lula da Silva was democratisch gekozen als President van Brazilië en nodigde Gilberto Gil uit voor de positie van Minister van Cultuur. Gil heeft de uitnodiging geaccepteerd en was 5 jaar lang minister. In 2006, tijdens een vakantie, trad de Minister van Cultuur Gilberto Gil op in hetzelfde Concertgebouw in Amsterdam op zijn 64ste verjaardag. Duidelijk geëmotioneerd en altijd geestig, speelde hij toen “When I’m 64″ van de Beatles.

gil concertgebouw

Gilberto Gil in het Concertgebouw, 2006    foto: Eduardo Ramos

Nu, 22 jaar na het lancering van Tropicalia 2, en bijna 50 jaar na Tropicália, gaan de twee vrienden nog een keer samen op tournee.  De tournee werd kort geleden aangekondigd en er is nog weinig over bekend. De energie en levenslust van beide heren zijn om jaloers van te worden. Gilberto Gil komt naar Europa gelijk na afloop van een tournee van 13 concerten door Noord Amerika. Caetano reist in Mei door Brazilië met zijn solo tournee Abracaço. Een ding is zeker: het wordt een onvergetelijk concert. Het optreden in Amsterdam is de eerste van een reeks door heel Europa. Pas daarna gaat de tournee in Brazilië van start.

gil beija cetano foto cristina granato

foto: Cristina Granato

Meer informatie over Caetano Veloso en Gilberto Gil:

Gilberto Gil ( Interview in Engels )

Brazil – The Tropicalist Revolution ( documentaire in Engels)

2015 © Braziel.

163 Comments

  1. April 21, 2022
  2. April 26, 2022
  3. July 20, 2022

    Hello. And Bye. 카지노사이트

  4. October 14, 2022

    I’ve been searching for hours on this topic and finally found your post. majorsite, I have read your post and I am very impressed. We prefer your opinion and will visit this site frequently to refer to your opinion. When would you like to visit my site?
    카지노사이트

  5. October 26, 2022

    As an instance, the banker’s cards contain hearts, even though the player’s
    set consists oof clubs.

    Here is my blog post: 카지노사이트

  6. November 11, 2022

    Hello Τhere. Idiscovered your blog tthe uxage of msn. That is a really well written article.
    I’ll make sure to bookmarҝ it and return to read
    moore of your helpful information. Thank you
    foг the post. I wilⅼ definitely comeЬack.

    Also visit my blog ρost – Latonya

  7. January 6, 2023

    [IZ상위노출] I can tell this is your best effort! I love how motivated you are..—→해운대호빠

  8. January 11, 2023

    [IZ상위노출] I sincerely appreciate your post in resolving this unexpected issue.—→해운대호빠

  9. February 9, 2023

    Good day! I genuinely admire your written post.
    세부 카지노

  10. June 17, 2023

    Look at my homepage :: anonymous bitcoin casino

Drop a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *